Jest rok 1920. Polska jako państwo odrodzone po 125 latach niewoli istnieje już prawie dwa lata.

Niestety, nie ze wszystkimi sąsiadami mamy wytyczone granice. Spór graniczny toczy się z Czechosłowacją, Litwą, Niemcami i Rosją bolszewicką. Z Rosją toczą się walki od lutego 1919 r. Początkowo to Polacy odnoszą sukcesy militarne, wojsko polskie wkracza nawet do Kijowa w maju1920 r. Jednak po tej victorii Polacy zaczynają ponosić klęski. W sierpniu bolszewicy są już nieopodal Warszawy i wtedy dochodzi do tzw. Cudu nad Wisłą, który odwraca losy konfliktu polsko-rosyjskiego. Cud nad Wisłą to potoczne określenie Bitwy Warszawskiej, która toczyła się w dniach 13-25 sierpnia 1920 r. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem Polski i jest uznawana za wydarzenie, które uratowało niepodległość Polski i zatrzymało rozprzestrzenianie się rewolucji bolszewickiej w Europie. Na pamiątkę tego sukcesu militarnego w Polsce 15 sierpnia obchodzone jest Święto Wojska Polskiego.

Wydarzenia te działy się też na terenie gminy Łysobyki (dzisiaj Jeziorzany), a w wojnie jako żołnierze uczestniczyli mieszkańcy naszej gminy. Oto opis wydarzeń tamtych dni oraz wykaz żołnierzy naszej Małej Ojczyzny w walce z naporem bolszewickim:

Teren gminy Łysobyki staje się areną walk o zachowanie niepodległości. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w dniu 16 sierpnia 1920 r. znad Wieprza zostaje wyprowadzone decydujące, zakończone sukcesem, kontruderzenie oddziałów polskich, mające na celu oskrzydlenie sił Frontu Zachodniego Armii Czerwonej atakujących Warszawę. Przed decydującym starciem obsadzony zostaje m.in. przyczółek w Łysobykach i odcinek Wieprza od Łysobyk po Krupy, wzmocnione zostają siły w Przytocznie i Woli Blizockiej. Ponadto most w Łysobykach przygotowany zostaje do wysadzenia. 13 sierpnia patrol bolszewicki dociera w okolice Charlejowa i Kawęczyna, a 15 sierpnia bolszewicy widziani są w okolicy Blizocina. 16 sierpnia wojsko polskie stacza potyczkę z nieprzyjacielem pod Przytocznem, rozbite zostają siły bolszewickie pod Charlejowem, Krzówką i Budziskami. Polacy przejmują inicjatywę i atakują przeciwnika m.in. pod Blizocinem, Podlodowem, Podlodówką, Walentynowem, czy Ferdynandowem. 16 sierpnia w walkach pod Przytocznem na polach zwanych Suchodół oddaje życie za Ojczyznę ppor. Bogdan Piskorski. Jego szczątki spoczywają na cmentarzu w Przytocznie.

Żołnierze z terenu gminy Jeziorzany walczący w wojnie polsko-bolszewickiej

Cygan Piotr – ur. 15 stycznia 1898 r. w Woli Blizockiej, s. Sebastiana. W 1919 r. powołany do armii polskiej. Nie powrócił do domu do dnia 12 lutego 1938 r.

Cygan Władysław – ur.17 lutego 1897 r. w Woli Blizockiej, s. Pawła i Ludwiki z d. Naczas. Od 2 sierpnia 1919 r. do 13 lipca 1920 r. walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach w 8 kompanii 33 Łomżyńskiego Pułku Piechoty wchodzącego w skład 18 Dywizji Piechoty. W 1919 r. żołnierze tego pułku walczyli na froncie litewsko-białoruskim na linii: Dzisna-Orzechowo-Uszacz-Kamień-Lepel, zaś na przełomie lat 1919/1920 walczyli nad Dźwiną. Za udział w wojnie uhonorowany został odznaką: Krzyż „Front litewsko-białoruski”. Odznaczenie przyznano mu 23 czerwca 1921 r. Zmarł w 1959 r.

Kuszell Stefan – s. Wacława i Róży z d. Orsetti, właścicieli majątku Przytoczno. W wojnie uczestniczył jako kadet. Zmarł z powodu odniesionych ran w 1920 r.

Madyjewski Antoni – ur. 13 czerwca 1898 r. w Łysobykach, s. Andrzeja i Eleonory z d. Pudelska.

Lemieszek Józef – ur. 1898 r. w Krępie, s. Stanisława. W latach 1919-1920 służył w wojsku na froncie polsko-bolszewickim. Po II wojnie światowej aresztowany 22 lutego 1945 r. w pow. sokołowskim. 19 kwietnia 1945 r. przybył do łagru nr 231 na terenie ZSRR. 17 lipca 1945 r. wyruszył do Ojczyzny.

Rosolski Albin – ur. 1 października 1896 r. w Turzepolu. Podczas I wojny światowej zmobilizowany do armii austriackiej, walczył na froncie rosyjskim i włoskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości brał udział w walce na froncie ukraińskim, za co został odznaczony Gwiazdą Przemyśla. Uczestniczył też w wojnie polsko-bolszewickiej. Za zasługi na polu walki otrzymał Krzyż Walecznych. 21 lipca 1921r. przeniesiony do rezerwy w stopniu sierżanta. Od 1922 r. zawodowo związany z gminą Łysobyki. Pracował jako nauczyciel w Woli Blizockiej, a od 1926 r. w szkole w Łysobykach. Od 1930 r. do chwili aresztowania w 1940 r. był kierownikiem Szkoły Powszechnej im. Staszica w Łysobykach. W 1939 r. zmobilizowany. Po klęsce wrześniowej wrócił do Łysobyk i od listopada wznowił pracę w szkole. Do chwili aresztowania przez gestapo w 1940 r. działał w ruchu oporu, w organizacji Orła Białego. Był jednym z inicjatorów powstania tej organizacji.

Więsek Stanisław – ur. 8 lipca 1899 r. w Łysobykach, s. Wojciecha i Anny z d. Filipek. Według relacji rodziny był hallerczykiem. Raczej prawdopodobne, iż wstąpił w szeregi Armii Ochotniczej tworzonej przez gen. Hallera na terytorium Polski w 1920 r. Zmarł w 1973r.

Dodaj komentarz