Skąd się wywodzą nazwy miejscowości w gminie Jeziorzany? Nie są przypadkowe, mają swoje uzasadnienie

– W źródłach z XIII w. notuje się wieś Przetoczno. W dokumentach z 1447r., 1470r., 1508r. występuje nazwa Przethoczno. W 1528r. Przetoczno, zaś w 1529 pojawiają się dwie formy Przethoczno i Przetoczno. W XVII wieku (1564-65 i 1569) już tylko Przethoczno. W XVIII w. funkcjonuje tylko nazwa Przytoczno. Pochodzenie nazwy wywodzi się od przetok, przytok co `oznacza wąski pas wody między brzegami; cieśnina; dopływ; rzeczka poboczna`. Przytoczno leży na krawędzi Pradoliny Wieprza. W kierunku południowym między Przytocznem a wyspą Wieliska, na której lokowano późniejsze Łysobyki, rozciągał się pas bagien i cieków wodnych (rzeczek pobocznych). Obecnie na tym obszarze występuje kompleks stawów rybnych. Niektórzy nazwę Przytoczno wywodzą od słowa ”przetaczać”. Czynność tę wykonywali mieszkańcy Przetoczna, trudniący się rybołówstwem, którzy przetaczali swoje łodzie przez wspomniane bagna i rzeczki w kierunku Wieprza.

– Najprawdopodobniej w XV w. lokowana została wieś Blizocin. Były to dobra królewskie, pozostałością z tego czasu jest nadal używana nazwa traktu zwanego „Droga Królewska”. W 1529 r. widnieje nazwa Byzoczyn, a w 1564-65 Blyzoczyn. Kilka lat później w 1569 zapisano Blizoczin. W 1880 używano współczesnej formy Blizocin Językoznawca Stanisław Rospond miano Blizocin, w odniesieniu do innej miejscowości o tej samej nazwie, wywodzi od imienia własnego : Blizan, Blizbor.

– Wola Blizocka to miejscowość lokowana w średniowieczu. Wskazuje na to pierwszy człon nazwy. W średniowieczu mieszkańcy lokowanych miejscowości korzystali z „wolnizny”, czyli okresu, w którym nie płacili podatku na rzecz właściciela ziem. Często nazwa „wolnizna” tworzyła część nazwy miejscowości, czyli Wola od „wolnizny”. Drugi człon Blizocka mógł się wywodzić od imienia Blizar, Blizbor.

– Najwcześniejsze wzmianki o Stoczku pochodzą z regestru poborowego powiatu radomskiego z 1508r. Miejscowość należy wtedy do dóbr Dobiesława z Białobrzeg. Sześćdziesiąt lat później Stoczek staje się własnością Mikołaja Zerzyńskiego. W połowie XVIII w. miejscowość wchodzi w skład dóbr kockich ks. Anny Jabłonowskiej. Do 1954r. wieś przynależy administracyjnie do gminy Białobrzegi. Nazwa miejscowości należy do nazw topograficznych. W średniowieczu stok, stoczek oznaczały potok, strumyk lub wzgórze. Miejscowość położona jest na wzgórzu, a od zachodu opływa ją rzeczka Struga.

– W źródłach z 1529r. po raz pierwszy odnotowuje się nazwę Crampa. Kilkadziesiąt lat później, w 1569r., widnieje Krempa, zaś w 1787r. pojawia się współczesna forma Krępa. Istnieje dwojakie wyjaśnienie pochodzenia nazwy. Krępa to gatunek klamry i narzędzia do krępowania. `Wziąć kogoś w krępy` oznaczało wziąć do niewoli. Drugie wytłumaczenie wiąże się z krępą, czyli grądem, suchą wyniosłością. Patrząc na topografię terenu, na którym leży Krępa, pochodzenie nazwy należy wiązać z drugim wyjaśnieniem. Miejscowość posadowiona na suchym gruncie, wyniosłości. Na południe od Krępy rozciąga się pas łąk, bagien, torfowisk ciągnących się aż do Wieprza, zaś na wschód od wsi przepływa rzeczka Struga. W przeszłości teren wokół niej był podmokły, zabagniony, co wykorzystano budując w tym miejscu stawy rybne.

– w 1569r. Po raz pierwszy w dokumentach odnotowana zostaje nazwa Lissobiki, ale już później Łysobyki. Nazwę należy wiązać od przezwiska zbiorowego Łysobyki. Tak zapewne przezywani byli mieszkańcy przez okoliczną ludność. Nazwa zapewne bierze swój początek od wyrazów łysy i byk.

– W 1569r. regestr poborowy powiatu stężyckiego odnotowuje istnienie Skarbiciesza. Miejscowość istnieje wtedy pod nazwą Skarbierzisz. W XVII w. przyjęła się nazwa Skarbicierz i funkcjonuje jeszcze w 1933r. Po II wojnie światowej używana jest forma zgodna z wymową, czyli Skarbiciesz. Nazwa miejscowości wywodzi się od nazwy osobowej Skarbiżyr/Skarbimir. Po 1750r. wieś wymieniana jest jako część dóbr kockich ks. Anny Jabłonowskiej. Do 1954r. Skarbiciesz znajduje się w granicach gminy Białobrzegi.

– -Drewnik- dawniej używano formy Drewik. Nazwę należy wywieść od drewno, ścięte drewno.

Walentynów to wieś powstała w 1859r., a nazwę wzięła od imienia Walentyny córki ówczesnej właścicielki dóbr przytockich. Matka Walentyny Marianna Przanowska wraz z synem Adamem aktem notarialnym utworzyła wieś Walentynów na gruntach majatku Przytoczno. Osadnicy najpierw wykarczowali las, a potem wybudowali domostwa .

-Nowiny Przytockie to najmłodsza miejscowość w gminie. Powstała na rozparcelowanych polach majątku Przytoczno w 1925r. Obecnie zamieszkałe są trzy gospodarstwa. W przeszłości było ich nawet 12.
Nazwa zestawiona z dwóch członów. Pierwszy człon od `nowina` w l. mnogiej, drugi od nazwy miejscowości Przytoczno.

Mapa Ziemi Stężyckiej.

Dodaj komentarz