Kim byli Maria i Franciszek Ksawery Wyczółkowski oraz Jan Barthold? Co ich łączyło z malarzem Leonem Wyczółkowskim? Kim jest dziewczynka w niebieskiej sukience na obrazie L. Wyczółkowskiego?
Właścicielem majątku w Kawęczynie od 1817r. do śmierci córki (zmarła tragicznie w 1858r. Pisałam na grupie o tragedii, jaka rozegrała się w tym domu) był Antoni Łapczyński. Po śmierci córki sprzedał majątek Janowi Bartholdowi. Majątek obejmował Kawęczyn (k. Krępy) oraz folwarki Zalesie i Mściska (folwarki położone były między Skarbicieszem a Ostrowem).
Córka Jana Bartholda – Maria wyszła za mąż za Franciszka Ksawerego Wyczółkowskiego. Młodzi małżonkowie otrzymali w posiadanie folwarki Zalesie i Mściska i tam zamieszkali. Franciszek K. Wyczółkowski był stryjem znanego malarza Leona Wyczółkowskiego. Ojciec Leona do śmierci gospodarzył po sąsiedzku, w majątku Ostrów. Malarz często odwiedzał stryja. Jedno z dzieci Marii i Ksawerego – córka Stanisława została uwieczniona przez malarza na płótnie. Stanisława wyszła za mąż za Władysława Czarnockiego, pochowano ją w Miłkowicach k. Drohiczyna, obecnie na Ukrainie. Jej grób nie istnieje, w tym miejscu przebiega droga.
Maria i Franciszek Ksawery zmarli w tym samym roku 1909: żona w lutym, mąż w marcu. Ich nagrobki znajdują się na cmentarzu w Przytocznie. Również na tym samym cmentarzu znajduje się nagrobek ojca Marii Wyczółkowskiej – Jana Bartholda.
Na zdjęciach widnieją akta spisane w j. rosyjskim i tłumaczenia na j. polski przez pra-, prawnuczkę Stanisławy Wyczókowskiej – Marię (p. Maria prawdopodobnie jest lub była pracownikiem Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie). Są to akta: Nr 28 akt narodzin Stanisławy Wyczółkowskiej – córki Marii i Ksawerego, akt zgonu Nr 43 Jana Bartholda oraz akt zgonu Nr 24 Marii z Bartholdów Wyczółkowskiej i akt zgonu Nr 40 jej męża Franciszka Ksawerego Wyczółkowskiego. Na zdjęcie widnieje też portret córki Stanisławy namalowany przez Leona Wyczółkowskiego. Na fotografiach ukazane są też nagrobki małżeństwa Wyczółkowskich i Jana Bartholda. Jedna z fotografii przedstawia powiązania rodzinne Bartholdów i Wyczółkowskich.
Ukazane dokumenty pochodzą ze zbiorów p. Marii, pra-, prawnuczki Stanisławy Wyczółkowskiej. Portret pochodzi z katalogu wystawy prac Leona Wyczółkowskiego, która odbyła się w 2006r. w Muzeum Lubelskim na Zamku w 100-lecie Muzeum Lubelskiego i 70-lecie rocznicy śmierci Leona Wyczółkowskiego. Katalog opracowała p. Renata Bartnik, kurator wystawy. Zdjęcia nagrobków są autorstwa J. Fotygi, autorki postu.
